فضل من‌الله مجاهد
جامعه افغانستان در نیم‌قرن اخیر شخصیت‌هایی را در دامان خود پرورانده که تاریخ کمتر نظیرشان را به یاد دارد؛ مردانی که می‌توان آنان را با اسطوره‌های بزرگ، همچون خالد بن ولید در شجاعت نظامی و صلاح‌الدین ایوبی در تدبیر و اخلاق جنگی، مقایسه کرد.
یکی از این اسطوره‌ها، جنرال محمدپناه خان شهید است؛ چهره‌ای که هنوز، پس از سی سال، به‌صورت سیستماتیک از سوی برخی هم‌سنگران و چهره‌های سیاسی دوران جهاد در پس ابرهای سیاه پنهان نگه داشته شده است. چراکه پس از درگذشت این بزرگ‌مردان، عرصه‌های سیاسی و نظامی به دست کسانی افتاد که نه نشانی از آنان در وجودشان پیدا می‌شد و نه شایستگی ادامه راه‌شان را داشتند؛ بلکه با غوغاسالاری و فریب، خود را بر مردم افغانستان تحمیل کردند و فضایی را پدید آوردند که در آن، چهره‌های تابناک و تأثیرگذار دوران جهاد و مقاومت به دست فراموشی سپرده شوند تا مبادا شجاعت، درایت، صداقت و کاردانی آنان، آیینه‌ای برای رسوایی‌شان گردد.
بر همین اساس، نسل جوان شناخت چندانی از شخصیت‌هایی که به شهادت رسیده‌اند، به‌ویژه جنرال پناه خان شهید، ندارد؛ حال آنکه او مردی بود که سنگ‌سنگ هندوکش را به سنگر و بستر خود تبدیل کرد و درخشان‌ترین کارنامه را در دل تاریخ جهاد مردم افغانستان رقم زد. نعره‌های تکبیر او را می‌توان از فتوحات مهم‌ترین شهرها، از فرخار گرفته تا کابل، در دوران جهاد شنید.
اگر چنین فرمانده‌ای در جامعه‌ای دیگر می‌زیست، بی‌تردید به‌عنوان نماد شجاعت، استقامت و نبوغ نظامی به جهانیان معرفی می‌شد. اما در افغانستان، به دلیل ناکارآمدی سیاست‌مداران یا حسادت برخی افراد، حتی در بزنگاه‌های تاریخی آن‌چنان‌که شایسته بود، به شخصیت جنرال پناه خان شهید توجه نشد، به‌ویژه در بیست سال دوران جمهوریت که هم‌سنگرانش در اوج ثروت و قدرت بودند. شاید بی‌آلایشی و دوری او از هر نوع غل‌وغش دنیایی باعث شده که کمتر به او پرداخته شود.
جنرال پناه خان شهید از معدود فرماندهان جهادی افغانستان بود که هیچ‌گونه اختلاس مالی و غصب بیت‌المال در کارنامه خود نداشت. چنان‌که استاد عبدالرب رسول سیاف در یکی از سخنرانی‌هایش می‌گوید: «من یقین دارم که پناه خان را کسانی که می‌شناختند، در سنگر شناخته‌اند. پناه خان شهید مانند سایر قومندان‌ها در موتر و دفتر شناخته نمی‌شد. کسی که با او آشنایی قبلی نداشت، اگر در بین سه نفر هم می‌ایستاد، نمی‌توانست او را تشخیص دهد. چراکه شناخت او از طریق بادیگاردها، تجملات و نمایش‌های ظاهری که سایر قومندان‌ها داشتند، نبود. پناه خان شهید از این امتیازات بی‌بهره بود… او از جمله قومندان‌هایی بود که نه‌تنها چیزی نداشت، بلکه ۴۰ تا ۵۰ لک روپیه کابلی هم قرضدار بود.» بدون شک، هیچ‌یک از هم‌سنگرانش دارای چنین ویژگی‌هایی نبودند، بلکه متاسفانه در فساد مالی و اخلاقی تا گلو غرق‌اند.
جنرال پناه خان شهید یگانه فرمانده جهادی افغانستان است که حتی دشمنان (روس‌ها) نیز به بزرگی او اعتراف کرده‌اند؛ چیزی که در تاریخ بسیار نادر است. اینکه دشمن برای یک فرمانده القاب نیک بدهد، اتفاقی کم‌سابقه است. همان‌گونه که فرانسوی‌ها به امیرعبدالقادر الجزایری، رهبر مقاومت الجزایر، به دلیل شجاعت، اخلاق جنگی و رفتار انسانی‌اش لقب «شوالیه‌ای شرافتمند» دادند، شوروی سابق نیز که در آن زمان یکی از ابرقدرت‌های جهان به شمار می‌رفت، از تدبیر و نبوغ نظامی جنرال پناه خان شهید چنان تحت تاثیر قرار گرفت و او را فرد شماره دوم جهاد مردم افغانستان اعلام کرد و به ایشان لقب «جنرالی» اعطا نمود.
اما متاسفانه در افغانستان، به‌ویژه در حوزه مقاومت ملی، کم‌ترین تلاش برای شناخت این مرد بزرگ صورت گرفته است. بنابراین، لازم است که به‌صورت جدی و جامع بر ابعاد شخصیتی، نظامی و سیاسی جنرال پناه خان شهید پرداخته شود. این کار نه‌تنها ادای احترام به شخصیت او، بلکه قدردانی از زحمات و تلاش‌های بی‌دریغ مردم مجاهد افغانستان است و همچنان الگویی مبارزاتی برای نسل امروزی محسوب می‌شود. چراکه افغانستان بار دیگر در گرداب ظلم، جنایت و ستم گرفتار شده و بیش از هر زمان دیگری نیازمند مطالعه دقیق و بازتاب چهره‌های درخشان تاریخی‌اش است. لذا شایسته است که هم‌سنگران و آشنایان نزدیک جنرال پناه خان شهید به‌صورت اختصاصی روی کارنامه‌ها، خاطرات و مشاهداتشان از آن مرد پارسا و شجاع سخن بگویند تا این چهره درخشان و نابغه نظامی در غبار فراموشی نماند.
جامعه‌ای که تاریخ قهرمانانش را فراموش کند، محکوم به تحمل استبداد و ظلم است.
طالبان ام‌سال ۲۲ رسانه را متوقف و ۵٠ خبرنگار را زندانی کردند
افزایش سرقت‌های مسلحانه در کابل
سیما سمر: هزاره‌ها نباید با طالبان بجنگند
بشکه‌ی زرد نمادِ انفجار طالبان و آله‌ی موسیقی آوازخوان نابینا
