ناپدید شدن بائو فان معامله‌گر حوزه صنعت در ماه گذشته باعث زنده شدن توجه‌ها به پدیده‌ای اخیر در چین شده است – ناپدید شدن میلیاردرها.
بنیان‌گذار هلدینگ رنسانس چین – که فهرست مشتریان‌شان شامل غول‌های اینترنتی تن‌سنت، علی‌بابا و بایدو است – در بخش فناوری این کشور، غولی به شمار می‌رود.
موضوع آقای بائو یک مسیر بسیار آشنا داشته است: چند روز قبل از ناپدید شدنش، شرکت اعلام کرد که او «در تحقیقاتی که بعضی از مقامات جمهوری خلق چین انجام می‌دهند همکاری دارد.»
همان‌طور که متداول شده است تا کنون هم هیچ خبری از این نیست که کدام نهاد دولتی این تحقیقات را دارد انجام می‌دهد و موضوع‌اش چیست یا آقای بائو کجاست.
معمای گرداگرد ناپدید شدن او پس از ناپدید شدن چند نفر از رهبران تجاری چین در سال‌های اخیر، از جمله جک ما رئیس علی‌بابا، شکل گرفته است.
میلیادرهایی که ناپدید می‌شوند توجه بسیار بیشتری به خود جلب می‌کنند ولی نمونه‌هایی هم از ناپدید شدن شهروندان چینی بوده است که سر و صدای زیادی درباره‌شان نشده است و ناپدید شدن‌شان بعد از، مثلاً، شرکت در اعتراض‌های ضد دولتی یا پویش‌های حقوق بشری رخ داده است.
ناپدید شدن آقای بائو یک بار دیگر این دیدگاه را مطرح کرده است که این یکی از شیوه‌های مستحکم کردن تسلط رئیس‌جهور شی جین‌پینگ بر اقتصاد چین است.
این اتفاق در آستانه کنگره سالانه ملی خلق، پارلمانی تشریفاتی، رخ داد که در آن برنامه‌های بزرگ‌ترین تغییرات نظام مقررات مالی چین پس از سال‌های بسیار این هفته اعلام شد.
یک نهاد نظارتی مقررات مالی ایجاد خواهد شد که بر بیشتر بخش‌های مالی نظارت خواهد کرد. مسئولان می‌گویند که این کار باعث مسدود کردن بسیاری از گریزگاه‌هایی خواهد شد که تعدد سازمان‌های ناظر بر بخش‌های مختلف صنعت خدمات مالی چین ایجاد کرده است و ارزشی بالغ بر چندین تریلیون دلار دارد.
فوسان اینترنشنال
فقط در سال ۲۰۱۵ حداقل پنج مدیر اجرایی را نمی‌شد پیدا کرد، از جمله گوئو گوانگچانگ رییس زنجیره فوسان اینترنشنال که در غرب به خاطر مالکیت باشگاه فوتبال وولورهمپتون واندررز در لیگ برتر فوتبال انگلیس مشهور است.
آقای گوئو در دسامبر آن سال ناپدید شد و شرکت‌اش پس از بازگشت او اعلام کرد که او در تحقیقات همکاری می‌کرده است.
دو سال بعد شائو جیان‌هوا تاجر چینی-کانادایی از هتلی مجلل در هنگ‌کنگ ربوده شد. او یکی از ثروتمندترین افراد چین بود و سال گذشته به خاطر فساد به زندان افتاد.
در مارس سال ۲۰۲۰، رن ژیکیانگ، غول میلیاردر املاک و مستغلات، بعد از اینکه آقای شی را به خاطر نحوه رسیدگی‌اش به همه‌گیری «دلقک» خواند، ناپدید شد. اواخر آن سال در یک دادگاه یک روزه، آقای رن به اتهامات مربوط به فساد محکوم به ۱۸سال زندان شد.
شیائو جیان‌هوا، سرمایه‌گذار و بنیان‌گذار «گروه فردا» در پکن، به نقل از گزارش‌هایی در رسانه‌های چینی‌زبان خارجی، به مدتی طولانی در هتل «چهار فصل» مجلل هنگ‌کنگ اقامت گزیده بود.
جک ما
مشهورترین میلیاردری که ناپدید شد جک ما بنیان‌گذار علی‌بابا بود. او که در آن زمان ثروتمندترین مرد چین بود در أواخر سال ۲۰۲۰ پس از انتقاد از تنظیم‌کنندگان مقررات مالی کشور ناپدید شد.
فهرست‌سازی عظیم سهام در غول فناوری مالی، انت گروپ، که از قبل برنامه‌ریزی شده بود، ملغا شد. و با وجود اینکه جک ما تقریبا ۱۰ میلیارد دلار به صندوق «رفاه عمومی» اهدا کرده بود، بیش از دو سال است که در چین دیده نشده است. او به هیچ جرمی محکوم نشده است.
محل اقامت آقای ما هنوز مشخص نیست هر چند گزارش‌هایی مبنی بر دیده شدن او در ژاپن، تایلند و استرالیا در ماه‌های اخیر وجود داشته است.
دولت چین اصرار دارد که اقداماتی که علیه بعضی از افراد ثروتمند کشور اتخاذ شده است صرفاً مبنای حقوقی دارد و وعده داده است که ریشه فساد را برخواهد کند. اما اقدامات پکن در مقابل پس‌زمینه دهه‌ها آزادسازی در اقتصاد چین است که حالا دومین اقتصاد بزرگ جهان است.
این گشایش باعث ایجاد گروهی از مولتی-میلیاردرها شد که با ثروت فراوان‌شان قابلیت اعمال قدرت زیادی در کشور داشتند.
نفوذ شی جین‌پینگ
حالا بعضی از ناظران می‌گویند که تحت رهبری آقای شی، حزب کمونیست چین این قدرت را می‌خواهد پس بگیرید و این کار را به شیوه‌ای انجام می‌دهد که خیلی اوقات رازآمیز به نظر می‌رسد.
آن نظریه این است: کسب و کارهای بزرگ به ویژه در زمینه صنعت فناوری تحت سیاست‌های اسلاف آقای شی، جیانگ‌زمین وهو جین‌تائو رشد کردند و به قدرت رسیدند.
پیش از آن، تمرکز پکن بر مراکز سنتی قدرت از جمله در زمینه نظامی، صنایع سنگین و دولت‌های محلی بود.
آقای شی در عین حفظ سلطه سخت‌گیرانه در این زمینه‌ها، تمرکزش را گسترده‌تر کرده است تا بخش بیشتری از اقتصاد را نیز در اختیار بگیرد. سیاست «رفاه عمومی» او شاهد سرکوب‌های گسترده‌ای در بسیاری از زمینه‌های اقتصاد بوده است و صنعت فناوری به طور خاص زیر ذره‌بین قرار گرفته است.
نیک مارو از واحد اطلاعات اکونومیست به بی‌بی‌سی گفت: «گاهی اوقات این حوادث به شکلی تنظیم شده‌اند که پیامی گسترده‌تر به ویژه به یک صنعت خاص یا یک گروه ذی‌نفع خاص ارسال شود.»
او افزود: «بالاخره، این شیوه بازتاب کوششی است برای متمرکز کردن تسلط و قدرت بر بخش خاصی از اقتصاد کشور که مشخصه‌ای کلیدی از سبک زمام‌داری شی طی دهه گذشته بوده است.»
پل تریولو، رئیس بخش چین و سیاست‌گذاری فناوری در شرکت مشاوره‌ای جهانی آلبرایت استون‌بریج گروپ گفت: «پکن هنوز هم تمرکزش بر این است که اطمینان حاصل کند پلتفرم‌های فناوری و بازیگران بزرگ، برند و نفوذ خودشان را ایجاد نکند که باعث شود مهار کردن‌شان دشوار شود و احتمالاً با انتخاب‌های پکن مخالفت بورزند.»
رفاه عمومی
حاکمیت قانون نیز یکی از کلیدهای «رفاه عمومی» است که می‌گوید مقررات باید برای ثروتمندان و فقرا به طور یکسان اجرا شود.
پکن می‌گوید که این سیاست هدف‌اش کم کردن شکاف رو به تعمیق ثروت است که بسیاری قبول دارند مسئله مهمی است که می‌تواند در صورت نادیده گرفتن موقعیت حزب کمونیست چین را تضعیف کند. این کشور شاهد افزایش نابرابری بوده است – و گفته می‌شود آقای شی از سوی چپ‌گرایان تندرو که می‌خواهند به ریشه‌های سوسیالیستی نزدیک‌تر شوند، تحت فشار است.
معمای حول ناپدید شدن میلیاردرها و نگرانی‌های گسترده‌تر درباره رویکرد پکن به تجارت می‌تواند پیامدهای ناخواسته مهمی داشته باشد.
بعضی ناظران چین می‌گویند که دولت با خطر ناامید و منصرف کردن استعدادهای جدید تجاری مواجه است.
آقای تریولو می‌گوید: «خطر اینکه پکن میلیادرهای فناوری را هدف قرار می‌دهد این است که فشار بیشتری روی کارآفرینان فناوری که امیدوارند روزی جک مای بعدی شوند وارد می‌کند.»
به نظر می‌رسد که آقای شی از خطر ترساندن احساسات تجاری آگاه است و این هفته در یک سخنرانی در میان نمایندگان کنگره ملی خلق بر اهمیت بخش خصوصی برای چین تأکید کرد.
ولی از تجارت‌ها و کارآفرینان خصوصی نیز خواست که «ثروتمند و مسئولیت‌پذیر، ثروتمند و درست‌کار، ثروتمند و بامحبت باشند.»
در کنار معرفی ناظر مالی جدید، بانکداران نیز ماه گذشته این هشدار را دریافت کردند که از الگوی همتایان غربی «لذت‌جوی» خود تبعیت نکنند.
مفسران این را شاهد دیگری بر این نکته تلقی می‌کنند که آقای شی به نظام مالی نظر دارد.
آقای مارو گفت: «در ماه‌های اخیر ما شاهد اشاراتی به دستور کار رفاه عمومی در بخش مالی بوده‌ایم به ویژه در زمینه پرداخت‌ها و طرح‌های پاداش برای مقامات اجرایی ارشد و همچنین شکاف درآمد میان مدیریت و کارکنان جوان‌تر.»
باید دید که آیا حمله آقای شی به میلیاردرها به او در تقویت تسلطش بر قدرت کمک خواهد کرد یا نه.
اما آن‌چه که بی‌شک در معرض خطر است، اطمینان به بازارهای مالی، تجارت‌ها و اقتصاد چین به طور کلی است.
بی بی سی
